Chất bảo quản thực phẩm là gì?

Chất bảo quản thực phẩm là một loại chất hoạt động như một lớp bảo vệ để giữ cho thực phẩm tươi ngon, an toàn và bền vững trong suốt quá trình vận chuyển và lưu trữ. Có rất nhiều loại chất bảo quản thực phẩm đang được sử dụng trên thị trường hiện nay, nhưng chỉ một số loại chất được cho phép sử dụng theo quy định của các tổ chức quốc tế về an toàn thực phẩm. Nó là rất quan trọng để chọn chất bảo quản thực phẩm chất lượng cao và an toàn để đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng.

Chất bảo quản thực phẩm là gì? 

Chất bảo quản thực phẩm (Preservative) là những chất dùng để giữ lại độ tươi mới, chất lượng và an toàn của thực phẩm. Có rất nhiều loại chất bảo quản thực phẩm như: khoáng chất như natri benzoat và kali sorbat, chất chống oxy hóa như butylated hydroxytoluene (BHT) và ascorbic acid, và chất chống mọc nấm như natri nitrat và natri nitrit.

Những chất bảo quản này phải được cấp phép và kiểm soát chặt chẽ bởi các tổ chức quốc tế về an toàn thực phẩm nhằm đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng.

Chất bảo quản được sử dụng trong rất nhiều loại thực phẩm, bao gồm cả thực phẩm tươi, đóng hộp, nước giải khát, thức ăn chăn nuôi và nhiều hơn nữa. Một số chất bảo quản có sẵn tự nhiên, như cồn, axit citric hoặc hạt nho, trong khi một số khác là chất hóa học tổng hợp.

Tuy nhiên, không phải tất cả các chất bảo quản đều an toàn cho sức khỏe con người, vì vậy cần phải chú ý đến các chất bảo quản sử dụng để đảm bảo sức khỏe an toàn.

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng một số chất bảo quản có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như độc tính, tác động đến hệ tiêu hóa, gây ra alergenic hoặc gây ra các vấn đề về sinh sản.

Có mấy loại chất bảo quản thực phẩm? 

Hiện nay, trên thị trường, chất bảo quản được phân loại thành 2 loại chính là chất bảo quản từ nguồn tự nhiên và chất bảo quản nhân tạo cho an toàn thực phẩm.

Chất bảo quản tự nhiên 

Đặc điểm

Chất bảo quản tự nhiên là loại chất được sử dụng hàng ngày trong việc chế biến và bảo quản thực phẩm. Nó không gây ảnh hưởng đến chất dinh dưỡng, màu sắc, mùi vị hoặc trạng thái của thực phẩm, mà còn giúp cho các món ăn trở nên ngon và đẹp mắt hơn.

Chất bảo quản tự nhiên hấp thụ lượng nước dư thừa và ngăn ngừa sự phát triển của vi sinh vật, giữ cho thực phẩm tránh việc oxy hóa và loại bỏ các vi khuẩn.

Các phương pháp như lên men, phơi khô và làm lạnh cũng được sử dụng để bảo quản. Tuy nhiên, do là chất bảo quản tự nhiên, nó có giới hạn và không bảo quản được tốt như chất bảo quản nhân tạo.

Một số chất bảo quản tự nhiên phổ biến 

Đồng thời, chất bảo quản tự nhiên còn bảo vệ thực phẩm khỏi các vi khuẩn và giúp tăng thời gian bảo quản của sản phẩm, giữ nguyên mùi vị, màu sắc và dinh dưỡng của sản phẩm.

Chúng ta có thể sử dụng các gia vị tự nhiên để chế biến các món ăn để giúp cho chúng ta có một món ăn ngon, đẹp và tươi ngon hơn.

Chất bảo quản nhân tạo 

Đặc điểm 

Đúng, chất phụ gia bảo quản có thể giúp giữ được tính chất và vị giá của sản phẩm dài lâu, nhưng họ cũng có thể gây ra những hại cho sức khỏe nếu sử dụng quá nhiều. Vì vậy, sử dụng chất bảo quản phải cân nhắc với sức khỏe và chất lượng sản phẩm.

Một số chất bảo quản nhân tạo phổ biến 

Đúng, chúng ta có thể thấy những loại chất bảo quản như BHT, BHA, Sodium nitrat, Sodium Benzoat, Kali nitrat, Acid Benzoic (E210) trong các loại sản phẩm đồ hộp, đồ khô, các loại thực phẩm đóng gói, nước giải khát hay cả trong các loại nước chấm, bánh mì.

Họ có một vai trò quan trọng trong việc bảo quản thực phẩm nhưng cũng cần chú ý đến sức khỏe vì có thể gây hại cho sức khỏe nếu dùng quá nhiều.

Một số chất bảo quản được sử dụng phổ biến trong thực phẩm

Còn những chất bảo quản khác như chất bảo quản dạng natri benzoat, natri sulfit, nitrit, propionat, phytic acid và nhiều loại khác cũng có thể được sử dụng tùy theo quy định của các tổ chức quản lý thực phẩm.

Tuy nhiên, một số chất bảo quản có thể có tác dụng phụ hoặc gây tác dụng phụ cho sức khỏe, vì vậy việc sử dụng chúng phải được giới hạn theo quy định.

Các chất bổ sung trong ngành dược và thực phẩm bao gồm: chất chống đông vón, chất chống oxy hóa, chất chống tạo bọt, chất độn, chất ngọt tổng hợp, các chế phẩm tinh bột, các enzyme, chất làm bóng, chất tạo đặc, chất làm ẩm, chất làm rắn, chất nhũ hóa, phẩm màu, chất tạo bọt, chất tạp phức kim loại, hương liệu, và chất xử lý bọt.

Mỗi chất đều có một chức năng riêng biệt, như để đề phòng sự đông vón, ngừa quá trình oxy hóa, tạo vị, tăng độ dày, độ rắn, làm bóng, tạo màu sắc, tạo bọt theo ý muốn, và tạo thêm mùi vị cho sản phẩm.

Một số tác hại của bảo quản thực phẩm 

Chất bảo quản thực phẩm là cần thiết nhưng sử dụng quá nhiều có thể gây ra tác hại cho cơ thể, gây ra bệnh như hen suyễn, viêm phế quản, tăng nguy cơ ung thư, gây dị ứng, ảnh hưởng đến gan và hệ thần kinh, tạo ra các chất độc tính như benzen.

Nhiều thành phần nguy hiểm trong chất bảo quản có thể gây ra co mạnh, tăng huyết áp, tổn hại đến thần kinh, gây chóng mặt hoặc suy giảm trí nhớ. Sử dụng thường xuyên cũng có thể gây ra béo phì và tăng động ở trẻ em.

Một số lưu ý khi sử dụng bảo quản thực phẩm 

Các chất bảo quản thực phẩm là các chất được sử dụng để giữ độ tươi và an toàn của thực phẩm. Khi sử dụng các chất bảo quản, hãy ưu tiên sử dụng các chất từ tự nhiên và có nguồn gốc organic, xem các thành phần bảo quản trong các sản phẩm đóng hộp hay chế biến sẵn, và tham khảo các loại chất bảo quản an toàn cho sức khỏe.