Đất trồng là gì?

Đất trồng là gì? Đất trồng hay đất canh tác là loại đất quen thuộc và quan trọng đối với mỗi người dân Việt Nam. Tuy nhiên không phải ai cũng biết đất canh tác là gì cũng như không phân loại được.

Đất trồng là gì? 

Đất trồng với tên tiếng anh là Cultivated Land. Đất trồng là  lớp ngoài cùng của vỏ Trái đất và là nơi thực vật có thể phát triển và sinh sống. Nó cung cấp nước, không khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây sinh trưởng và phát triển.

Nó là sản phẩm của quá trình biến đổi của các loại đá dưới tác động của các yếu tố môi trường, sinh học và con người làm cho đất đai màu mỡ.

Tính chất và các thành phần chính trong đất trồng 

Các thành phần chính của đất màu mỡ bao gồm:

Thành phần cứng: Cung cấp các chất dinh dưỡng cho cây trồng (gồm: đạm, kali, lân, khoáng,…)

Đó là các chất hữu cơ và vô cơ có trong đất. Tuỳ vào từng loại đất mà có thể tỷ lệ các chất sẽ thay đổi:

Với đất than bùn: Chứa đến 90% là chất hữu cơ

Với đất xám: Chứa 1% chất hữu cơ

Đất canh tác khô hạn: 95% là chất vô cơ và 5% là chất hữu cơ.

Cả 2 loại chất này đều rất cần thiết cho đời sống của thực vật. Trong đó chất vô cơ là một thành phần chính có trong đất cùng các chất hoá học như S,K,C,P,H,N.

Những nguyên tố này có trong đất với số lượng cao hơn đá, do đó đất có thể hỗ trợ cây trồng. Một trong những sản phẩm cuối cùng của quá trình phong hóa đá là các hạt đất ở dạng gel.

Chúng vốn tơi xốp và có khả năng hấp thụ các chất độc hại trong đất, từ đó làm giảm độc tính của các chất độc hại này đối với cây trồng.

Các chất hữu cơ ảnh hưởng đến tính chất vật lý của đất, từ đó ảnh hưởng đến cây trồng.
Các chất hữu cơ trong đất là nguồn thức ăn cho vi sinh vật, tham gia các phản ứng hóa học và ảnh hưởng đến tính chất vật lý của đất.

Một số chất hữu cơ tham gia các quá trình phong hóa để hình thành đất.

Một số vi khuẩn trong đất có thể tạo ra axit 2-keto gluconic để phân hủy các ion khoáng đang bị phong hóa.

Một số loài nấm trong đất có thể tạo ra axit oxalic và các axit hữu cơ khác giải phóng kali và các ion kim loại cần thiết khác cho cây trồng.

Thành phần lỏng: Cung cấp nước cho cây để hòa tan các chất dinh dưỡng

Chất lỏng ở đây có thể hiểu là lượng nước có trong đất. Có vai trò chính trong việc giúp hoà tan các chất dinh dưỡng. Cụ thể, các lông hút sẽ hút muối khoáng cho cây còn rễ cây sẽ hút muối khoáng và nước nhờ vào các lông hút này. Nếu thiếu đi nước cây sẽ chết héo.

Thành phần khí: Cung cấp oxi cho cây

Trong các kẽ hở của đất sẽ tồn tại không khí, làm cho đất trở nên tơi xốp và cung cấp Oxy cho cây cối. Không khí trong đất cũng chứa Oxy, Nito và Carbon Dioxide. Tuy nhiên không khí có trong đất chứa nhiều carbon dioxide hơn và chứa ít oxy hơn trong khí quyển.

Các tính chất chính của đất là:

• Kết cấu và cấu trúc đất
• Độ axit và độ kiềm
• Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất
• Tính thấm của đất

Đặc điểm của các loại đất trồng phổ biến hiện nay 

Các loại đất trồng được phân thành nhiều loại khác nhau, với các vai trò, công dụng và đặc điểm khác nhau.

Đất thịt 

Đất thịt là loại đất có 25-50% cát, 30-50% sét và 10-30% phù sa. Đây là loại đất trung gian giữa đất cát và đất sét, thích hợp cho nhiều loại cây trồng.

Thuận lợi:

Độ thoáng nước, nhiệt độ, độ thoáng khí tốt cho các quá trình trao đổi chất trong đất.

Giúp cây sinh trưởng và phát triển bộ rễ khỏe và dễ dàng hấp thu chất dinh dưỡng.

Kết cấu mùn, độ thấm cao và các thành phần sinh học trong đất.

Dễ cày xới, tiết kiệm thời gian và công sức.

Mềm khi ẩm và hơi dính và không dễ vỡ vụn khi nén thành khối.

Nhược điểm:

Nếu không được cung cấp đủ độ ẩm, đất có thể bị nứt và dễ gãy.

Tưới quá nhiều nước có thể gây ngập úng và gây hại cho cây trồng.

Đất cát 

Đây là loại đất cát pha, các hạt cát rời rạc, không đồng đều với kích thước từ mịn (0,05mm) đến thô (2mm). Khi chạm vào có cảm giác sần sùi. Thành phần đất gồm 80% – 100% cát, 0% – 10% sét và 0% – 10% phù sa.

Thuận lợi:

Do có khoảng cách lớn giữa các hạt cát nên đất có khả năng thấm và thoát nước tốt.

Thoáng mát, hệ vi sinh vật hoạt động tích cực.

Dễ cày xới, tiết kiệm thời gian và công sức cho người nông dân.

Nhược điểm:

Đất dính khi ướt và tơi xốp khi khô.

Không thuận lợi cho sự phát triển của cây do bộ rễ phát triển nhanh và hệ vi sinh vật trong đất không phát triển tốt.

Thường nghèo dinh dưỡng do các chất hữu cơ trong đất cát phân hủy nhanh.

Khả năng giữ nước và phân bón kém dẫn đến cây trồng bị khô hạn, thiếu nước.

Đất sét

Loại đất sét có đặc điểm là dính và dẻo khi ướt, nhưng có thể trở nên cứng và cứng khi khô. Đất sét bao gồm 0-45% cát, 0-45% phù sa và 50-100% đất sét. Hiện nay, đất sét được sử dụng phổ biến để canh tác.

Thuận lợi:

Đất sét có nhiệt độ thay đổi chậm hơn so với nhiệt độ không khí và có khả năng giữ nước tốt và ổn định nhiệt độ.

Đất sét tích lũy nhiều hợp chất hữu cơ do nó phân hủy từ từ các chất hữu cơ trong đất.

Đất sét có độ dính cao và có thể hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng khác nhau.

Nó có hàm lượng phù sa cao hơn đất cát và phù sa và đất thường được kết hợp với nhau để tạo thành một hỗn hợp ổn định.

Giàu chất dinh dưỡng, nhưng nếu đất sét quá đặc, cây sẽ khó hấp thụ chất dinh dưỡng.
Nhược điểm:

Cây dễ bị đổ do ngập úng hoặc ngập úng do đất không thấm nước.

Độ thoáng khí thấp.

Đất cứng và mất nhiều thời gian và công sức để cày xới do thiếu chất hữu cơ.

Đất sét có thể nứt theo thời gian.

Vai trò của đất trồng trong đời sống 

Đất đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của Trái đất. Không có đất, cuộc sống của con người sẽ rất khó khăn. Đất cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, nước, oxy và hỗ trợ cho rễ, tất cả đều có lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng để sản xuất lương thực.

Đất chứa nhiều loại vi sinh vật giúp cải thiện cấu trúc đất, chuyển hóa các chất dinh dưỡng cần thiết, kiểm soát cỏ dại, ngăn ngừa bệnh tật và bảo vệ cây trồng khỏi tác hại.

Một khía cạnh quan trọng khác là đất lành mạnh góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu bằng cách duy trì hoặc tăng carbon hữu cơ trong đất. Đất đai là cơ sở của hệ thống thực phẩm và là nơi tất cả các loài thực vật phát triển để tạo ra thực phẩm.

Đất có độ ẩm tốt cho phép cây mới phát triển tốt hơn và năng suất cao hơn. Đất cũng là nơi sinh sống của nhiều vi sinh vật có lợi giúp thúc đẩy quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng của cây trồng và bảo vệ chúng khỏi bệnh tật.

Lời kết 

Trên đây Vattuaz đã chia sẻ đến bạn một số kiến thức quan trọng về đất trồng, phân loại, đặc điểm cũng như các vai trò trong cuộc sống. Hy vọng sẽ mang đến cho các bạn kiến thức bổ ích hơn trong phân biệt các loại đất trồng.